The specific distinction between Bombus serrisquama, B. apollineus and B. cullumanus is often disputed (e.g. Rasmont, 1983b; Williams, 1998). However, the colour patterns are different and there are no intermediate forms. In the present review, we decided to consider these taxa as valid species because of the noteworthy differences in their ecology. In Anatolia, where the range of Bombus serrisquama overlaps that of B. apollineus no intermediate, presumably hybrid forms, have ever been encountered.
The record on the Elburz (Reinig, 1939b) is regarded by Baker (1996) as unlikely. However, the recent discovery of B. serrisquama in N.-E. Turkey (Özbek, 1998) makes this observation more likely. However, several recording trips in NE Anatolia, we never succeeded to observe serrisquama again, nor Reinig during the years 1968-1976. We cannot exclude that the species appeared then vanished during the last twenty years but a carefull reexamination of the Özbek's material should be necessary before to go further in this hypothesis.
Özbek (1998) locates the species between 1650 and 2600 m. Reinig's (1939b) report from the Elburz appears rather high : 2900 – 3200 m. Bombus serrisquama is considered as typical of the most open facies of woody steppes and of cold Stipa steppes by Skorikov (1931) and Panfilov (1951).
In Turkey, Özbek (1998) mentions the next foraging plants: Astragalus aureus, Astragalus christianus, Astragalus lineatus, Centaurea glastifolia, Centaurea solstitialis, Erigeron caucasicus, Eryngium billardieri, Gentiana gelida, Taraxacum androssovii, Trifolium repens, Trifolium tricocephalum.
La distinction spécifique entre Bombus serrisquama, B. apollineus et B. cullumanus est souvent discutée (exemples: Rasmont, 1983b; Williams, 1998). Toutefois, les robes sont différentes et il n'y pas de forme intermédiaire connue. Dans cette présentation, nous avons décidé de considérer serrisquama et apollineus comme des espèces valides à cause des différences écologiques notables. En Anatolie, où la distribution de B. serrisquama semble recouvrir celle de B. apollineus, aucun individu intermédiaire, interprétable comme hybride, n'a encore jamais été observé.
La donnée de l' Elburz (Reinig, 1939b) est considérée comme improbable par Baker (1996). Toutefois, la découverte récente de B. serrisquama au N.-E. de la Turquie (Özbek, 1998) rend cette observation plus probable. Malgré cela, à l'occasion de plusieurs voyages de recherche dans le N.-E. de l'Anatolie, nous ne sommes jamais parvenus à observer B. serrisquama à nouveau, ni Reinig dans les années 1968-1976. Nous ne pouvons exclure que l'espèce puisse être apparue puis disparue durant les dernières 20 années mais un réexamen soigneux du matériel d'Özbek serait nécessaire avant d'aller plus loin dans cette hypothèse.
Özbek (1998) a cité cette espèce entre 1650 et 2600 m. La donnée de Reinig (1939b) de l' Elburz est de plus haute altitude: 2900 – 3200 m. Bombus serrisquama est considéré par Skorikov (1931) et Panfilov (1951) comme typique des faciès les plus ouverts de la steppe boisée et des steppes froides à Stipa.
En Turquie, Özbek (1998) mentionne les plantes visitées suivantes: Astragalus aureus, Astragalus christianus, Astragalus lineatus, Centaurea glastifolia, Centaurea solstitialis, Erigeron caucasicus, Eryngium billardieri, Gentiana gelida, Taraxacum androssovii, Trifolium repens, Trifolium tricocephalum.
Bombus serrisquama, B. apollineus ve B. cullumanus arasındaki farklılıklar halen tartışmalıdır (örneğin Rasmont, 1983b; Williams, 1998). Diğer taraftan renk farklılıkları oldukça belirgindir ve bunlara dair ara formlar bulunmamaktadır. Bu çalışmamızda biz bu taksayı ekolojik farklılıkları nedeniyle ayrı türler olarak incelemeyi tercih ettik. Anadolu'da Bombus serrisquama ile B. apollineus'un yayılışları üst üste binse de hiçbir ara form ya da hibrite bu güne kadar rastlanmamıştır.
Elburz'daki kayıtlar (Reinig, 1939b) Baker (1996) tarafından doğrulanmıştır. Öte yandan B. serrisquama'nın Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nden daha yakın bir dönemde bulunması önemlidir (Özbek, 1998). Ancak Kuzeydoğu Anadolu'da ne bizim yaptığımız pek çok arazi çalışmasına rağmen ne de Reinig'in 1968-1976 yıllarında yaptığı çalışmalarda serrisquama'yı yeniden gözlemlemek mümkün olmamıştır. Şu aşamada bu türün son yirmi yıl içerisinde ortadan kalktığına dair bir şey söylenemese de Özbek'in materyalinin yeniden ve daha dikkatli incelenmesi sonrasında daha kesin ifadeler kullanmak mümkün olabilir.
Özbek (1998) bu türü 1650 ile 2600 metre yükseklik aralığına yerleştirmektedir. Reinig'in (1939b) Elburz'a dair raporunda 2900 ile 3200 gibi daha yüksek alanlardan bildirmiştir. Bombus serrisquama ağaçsı stepler, açık alanlarda ve soğuk Stipa steplerinde karakteristik olduğu Scoricov (1931) ve Panphlov (1951) tarafından bildirilmiştir.
Türkiye'de Özbek (1998) şu bitkileri ziyaret ettiğini ifade etmektedir: Astragalus aureus, Astragalus christianus, Astragalus lineatus, Centaurea glastifolia, Centaurea solstitialis, Erigeron caucasicus, Eryngium billardieri, Gentiana gelida, Taraxacum androssovii, Trifolium repens, Trifolium tricocephalum.