Bombus (Thoracobombus) laesus

Morawitz, 1875

Taxon referenced in page Bombus of Turkey
Author(s) : A. Murat Aytekin,Osman Kaftanoğlu & Didier Flagothier,Pierre Rasmont
Inside of the subgenus Thoracobombus, laesus belongs to the laesus-group (formerly Laesobombus). Females of Bombus laesus may strikingly resemble those of B. muscorum. Both species coexist in Anatolia and in S. Ukraine. We could not find a reliable morphological distinction between them. On the contrary, the males are very easily separated with their conspicuously different genitalia. The ecology of the species affords a useful indication : whereas B. muscorum lives in coastal areas or, at least, at lower altitudes, B. laesus is definitely bound to the steppe and may be found far from the coast, deep into the mountains.
Rasmont & Flagothier (1996) collected 160 specimens between 1190 and 3500 m; with 80 % of the catch between 1200 and 2200 m. This range is the same as for B. fragrans which shares its preference for true steppic surroundings and this ecological preference is the likely explanation of the altitudinal range of both species.
B. laesus is very stenotopic : its preference for large true steppes is quite strict. However, within these steppes, B. laesus may be less exclusive than B. fragrans as it may also be encountered on road sides, waste grounds or even cereal fields from which the latter species is absent. Curiously enough, B. laesus is not found in the same places as B. fragrans and there may be differences in the types of steppe they prefer.
For Anatolia, Özbek (1983) reports : Cirsium sp., Carduus sp., Pisum arvense, Salvia sp., Trifolium pratense. For the same region, our own data bear on : Boraginaceae (most probably Anchusa spp.) (67 observations), Carduus macrocephalus (7), Anchusa leptophylla (5), Carduus sp. (4), Onopordum turcicum (2), Stachys sp. (2), Vicia pannonica (2), Anchusa officinalis (1), Carduae (1), Centaurea iberica (1), Centaurea solstitialis (1). The most often visited families are Boraginaceae (73 observations) and Compositae (16).

A l'intérieur du sous-genre Thoracobombus, laesus appartient au groupe de laesus (auparavant appelé Laesobombus). Les femelles de Bombus laesus peuvent ressembler à s'y méprendre à celles de B. muscorum. Ces deux espèces coexistent en Anatolie et au sud de l'Ukraine. Nous n'avons pas trouvé de bon caractères morphologiques pour les distinguer. Au contraire, les mâles sont très faciles à séparer grâce à leurs génitalias très différents. L'écologie de ces espèces apporte une indication très utile : tandis que B. muscorum vit près des côtes ou du moins à basse altitude, B. laesus est clairement lié à la steppe et peut exister très loin des côtes, jusqu'au coeur des montagnes.
Rasmont & Flagothier (1996) citent 160 spécimens entre 1190 et 3500 m; avec 80 % des observations entre 1200 et 2200 m. Cette intervalle est identique à celui de B. fragrans qui partage les mêmes préférences pour les steppes vraies ce qui constitue clairement l'explication de cette concordance des choix d'altitudes des deux espèces.
B. laesus est très sténotopique : ses préférences pour les vastes steppes vraies est sont plutôt strictes. Toutefois, à l'intérieur de ces steppes, B. laesus peut paraître moins exclusif que B. fragrans car on peut aussi le rencontrer sur les bords de routes, les friches, ou même dans les champs de céréales, où ce dernier est absent. Ce qui est curieux c'est qu'on ne les trouve pas toujours ensemble ce qui indique que les deux espèces choisissent des types de steppes différents.
Pour l'Anatolie, Özbek (1983) rapporte les fleurs butinées suivantes: Cirsium sp., Carduus sp., Pisum arvense, Salvia sp., Trifolium pratense. Pour la même région, nos propres données donnent : Anchusa spp. (67 observations), Carduus macrocephalus (7), Anchusa leptophylla (5), Carduus sp. (4), Onopordum turcicum (2), Stachys sp. (2), Vicia pannonica (2), Anchusa officinalis (1), Carduae (1), Centaurea iberica (1), Centaurea solstitialis (1). Les familles les plus visitées sont donc les Boraginaceae (73 observations) et les Compositae (16).

Thoracobombus altcinsi içerisinde laesus türü laesus grubu içerisinde incelenmektedir (eskiden Laesobombus). Bombus laesus'un dişileri genel olarak B. muscorum'a benzerler. Her iki tür de Anadolu ve Güney Ukrayna'da görülür. Bu iki tür arasında belirgin bir ayrım karakteri tespit edilmemiştir. Diğer taraftan bu iki türn erkekleri belirgin genital organ yapı farklılıkları ile kolayca teşhis edilebilirler. Bu türlerin ekolojileri teşhiste kolaylık sağlayabilmektedir. B. muscorum kıyı alanlarda ya da en azından düşük yükseltilerde yaşarlarken B. laesus türü stepte ve kıyıdan uzaktaki dağ alanlarında yaşar.
Rasmont & Flagothier (1996) 1190 ile 3500 m yükseklik aralığından 160 örnek toplamışlardır. Bu örneklerin %80'i 1200 ile 2200 m arasındandır. Bu aralık gerçek step alanları tercih eden B. fragrans ile uyumluluk göstermektedir ve ekolojik tercihlerin her iki türün yükseklik tercihlerinde açıklayıcı olduğuna işaret etmektedir.
B. laesus stenotopik bir türdür. Büyük gerçek steplerde bulunmayı tercih eder. Diğer taraftan bu steplerde B. fragrans ile aynı alanlarda bulunmaz zira bunlar yol kenarı, hasat edilmiş buğday tarlaları ve eski kullanılmış tarla gibi yerlerde de görülebilirler. İlginç bir biçimde B. laesus B. fragrans ile aynı alanlarda rastlanmamaktadır bu durumun tercih edilen step tipi ile ilgili olduğu düşünülebilir.
Anadolu'da Özbek (1983) şu bitkileri vermekteyken Cirsium sp., Carduus sp., Pisum arvense, Salvia sp., Trifolium pratense. Bizim verimize göre ise aynı alanda şu bitkileri tercih etmektedir: Boraginaceae (büyük ihtimalle Anchusa spp.) (67 gözlem), Carduus macrocephalus (7), Anchusa leptophylla (5), Carduus sp. (4), Onopordum turcicum (2), Stachys sp. (2), Vicia pannonica (2), Anchusa officinalis (1), Carduae (1), Centaurea iberica (1), Centaurea solstitialis (1). En çok ziyaret edilen familyalar ise Boraginaceae (73 gözlem) ve Compositae (16)'dir.

Maps

Pictures

photo  photo  photo  photo  photo  photo  photo